Wat zeg je (niet) tegen een collega in rouw?

Rouwen op de werkvloer is niet overal even evident. Het hangt af van de bedrijfscultuur. In veel bedrijven rust er nog een zeker taboe op. Toch is het belangrijk om rouwen op de werkvloer bespreekbaar te maken. Mensen weten vaak niet hoe ze zich moeten gedragen, als ze met een rouwende collega worden geconfronteerd. Geef je een knuffel? Zou hij of zij gediend zijn met een troostgeschenk? En wat kun je wel of beter niet zeggen? Moeilijk. Want iedereen rouwt natuurlijk op zijn eigen manier. Het vergt niet alleen mentaal veel van iemand, maar ook fysiek. Dat uit zich bijvoorbeeld in een verminderde focus op het werk. De vraag is: hoe kun je je rouwende collega zo goed mogelijk helpen en ondersteunen? Wij geven je 7 tips, voor wat je wel of niet kunt zeggen tegen een rouwende collega. 

Collega in de rouw: 7 tips

1. Iets zeggen is áltijd beter dan niks zeggen

Hoe moeilijk het ook is: erover praten is altijd beter dan zwijgen. Voor iemand die in de rouw is, kan het overkomen alsof je niet geïnteresseerd bent. Dat kan enorm pijnlijk zijn voor de persoon in kwestie. Als je verdriet wordt erkend, biedt dat je een zekere troost. Een groot persoonlijk verlies kan een grote impact hebben op de prestaties van je collega. Als collega kun je niet veel doen, maar je kunt wel begrip tonen en zo de situatie verzachten. Mensen weten echter vaak niet hoe ze moeten reageren. Ze willen wel iets zeggen, maar ze vinden de juiste woorden niet. Of ze durven niet, maar dat is nergens voor nodig. Want het gaat er juist om dat je oprecht bent. Onthoud dus goed: erover praten is altijd de beste optie. 

2. Blijf aandacht geven

Rouwen is bijzonder uitputtend. Er komt heel veel bij kijken. Het gaat gepaard met vermoeidheid, slapeloosheid, verminderde concentratie, somberheid, boosheid en soms ook met schuldgevoelens. Je collega is buiten zijn of haar gewone doen. En dat kan wel even duren, want rouwen kent jammer genoeg geen tijdslimiet. En de ene heeft meer tijd nodig dan de andere om alles te plaatsen. Het kan weken, maanden of zelfs jaren duren. Als iemand een dierbare verliest, krijgen ze meestal veel steun in de eerste weken na het overlijden. Maar het echte rouwproces moet dan nog beginnen. In die eerste weken en maanden moet er dikwijls nog van alles geregeld worden, wat de aandacht van het verdriet afleidt. Pas daarna dringt het door dat het verlies écht is. Daarom is het fijn voor de rouwende als je af en toe eens vraagt hoe het gaat. Gewoon weten dat iemand aan je denkt kan bijzonder veel deugd doen. 

3. Leg geen woorden in de mond

Een rouwproces is heel persoonlijk. Iedereen beleeft het op een andere manier en het roept bij iedereen andere emoties op. En dat is logisch, want elke band is uniek en elke situatie is anders. Vermijd daarom goed bedoelde adviezen. Iemand die rouwt en door verdriet is overmand, heeft geen nood aan goede raad of aan iemand die zegt wat hij of zij moet doen. Als iemand ervoor kiest om opnieuw te komen werken, moet je die keuze respecteren. Merk je dat je collega er nog niet klaar voor is? Dring je mening dan niet op. Laat je collega zélf inschatten of hij of zij er al dan niet klaar voor. 

4. Bied praktische hulp aan

Hulp aanbieden is een van de beste dingen die je kunt doen. Vooral als je niet goed bent woorden. Zo kun je toch iets voor je collega betekenen. Maar wees dan wel concreet. Zeg bijvoorbeeld niet: “Als ik iets kan doen voor jou, laat het mij weten.” Neem zélf initiatief en stel concrete dingen voor. Misschien kun je bepaalde taken tijdelijk overnemen? Dit kan enorm helpen, maar de meeste collega’s durven dit niet zelf te vragen, hoewel ze er bijzonder veel nood aan hebben. Als jij de eerste stap zet, hoeven ze zich hier geen zorgen over te maken. 

5. Gewoon even niks zeggen

Belangstelling tonen en vragen stellen over het gemis kan aangenaam zijn. Maar luisteren is even belangrijk. Soms moet het verdriet er gewoon uit. Bied dus ook een luisterend oor en laat ruimte voor stilte. Zo geef je je rouwende collega de kans om te praten. Misschien wil hij of zij een mooie herinnering delen? Of misschien heeft die persoon een rotdag? Gewoon even kunnen ventileren kan wonderen doen. Er valt dan een last van je schouders en je krijgt weer energie om er tegenaan te gaan. Je creëert er ook een veilige werkomgeving door, want het is niet voor iedereen even fijn om constant aan je verlies herinnerd te worden. Misschien loopt je rouwende collega thuis de muren op en komt hij of zij net werken om zijn gedachten te verzetten? Een fijne collega kan dus ook gewoon zwijgen én luisteren. Zo verlaag je de drempel om te komen werken. 

6. Zorg voor afleiding

Ben je close met je collega? Toon dan dat je ook na de werkuren met hem of haar bent begaan. Stel bijvoorbeeld voor om samen naar de cinema te gaan? Of om iets te gaan eten? Op neutraal terrein of in het favoriete restaurant van de overledene. Er hoeft geen herinnering aan gekoppeld te zijn, maar sta ervoor open als je collega daar nood aan heeft. 

7. Spreek je twijfels uit

Mensen die rouwen hebben veel aan hun hoofd. Ze worden met zodanig veel verschillende emoties geconfronteerd, dat ze niet altijd energie hebben om hun grenzen aan te geven. Het kan enorm opluchten als jij de eerste stap zet. Twijfel je of de persoon erover wil praten? Weet je niet wat je moet zeggen? Zég dat dan en neem zelf initiatief. Je rouwende collega zal dit enorm appreciëren. Want zo toon je belangstelling en houd je tegelijkertijd ook rekening met zijn of haar gevoelens.